Aborcja eugeniczna narusza Konstytucję. Opinia Ordo Iuris przekazana Trybunałowi

Adobe Stock

W najbliższych dniach Trybunał Konstytucyjny będzie rozstrzygał kwestię zgodności z ustawą zasadniczą przepisów pozwalających na dokonywanie aborcji eugenicznej. Wniosek w tej sprawie złożony został przez grupę posłów reprezentowaną przez dra Bartłomieja Wróblewskiego oraz Piotra Uścińskiego. Swoją opinię na ten temat skierował do Trybunału także Instytut Ordo Iuris. Trafiła ona indywidualnie do rąk wszystkich sędziów TK. Instytut wskazuje, że przesłanka eugeniczna narusza konstytucyjną zasadę ochrony życia oraz wiążące Polskę umowy międzynarodowe. Ordo Iuris wskazuje też, że Trybunał podkreślał już wcześniej sprzeczność aborcji z ustawą zasadniczą.

PRZECZYTAJ OPINIĘ - LINK

W złożonej do Trybunału Konstytucyjnego opinii amici curiae („przyjaciela sądu”), Instytut Ordo Iuris wskazuje na sprzeczność przepisów pozwalających na dokonywanie aborcji eugenicznej z Konstytucją RP. Dochodzi bowiem w tym przypadku do naruszenia zasad konstytucyjnych - demokratycznego państwa prawnego, ochrony i poszanowania ludzkiej godności, zapewnienia każdemu człowiekowi prawnej ochrony życia, ochrony macierzyństwa, zakazu dyskryminacji.

W swojej argumentacji Instytut odwołuje się do wcześniejszego orzecznictwa Trybunału, w tym zwłaszcza do orzeczenia TK z 28 maja 1997 r., w którym wskazano, że „zakaz naruszania życia ludzkiego, w tym życia dziecka poczętego wynika z norm o charakterze konstytucyjnym”. W tym orzeczeniu Trybunał uznał, że dopuszczalność aborcji ze względów społecznych jest sprzeczna zarówno z zasadą demokratycznego państwa prawnego, jak i konstytucyjnym obowiązkiem roztoczenia opieki nad macierzyństwem. Z kolei Sąd Najwyższy w uchwale z 26 października 2006 r. stwierdził, że „ochrona prawnokarna dziecka poczętego jest w Polsce konsekwencją traktowania jako zasady zakazu przerywania ciąży”. Jak wskazują autorzy opinii Ordo Iuris – mówienie o tym, że w prawie polskim istnieje „prawo do aborcji” jest zatem nieuprawnione. Aborcja jest bowiem wyjątkiem od ogólnej zasady ochrony życia ludzkiego od poczęcia.

Ordo Iuris przypomina także, że obowiązek ochrony życia dzieci na prenatalnym etapie rozwoju wynika z wiążącego Polskę prawa międzynarodowego. Według preambuły do Konwencji o prawach dziecka „dziecko – z uwagi na swoją niedojrzałość fizyczną oraz umysłową – wymaga szczególnej opieki i troski, w tym właściwej ochrony prawnej, zarówno przed, jak i po urodzeniu”. Zgodnie z art. 6 ust. 1 Konwencji, „Państwa-Strony uznają, że każde dziecko ma niezbywalne prawo do życia”. Instytut przytacza również fragment ze stanowiska Komitetu ONZ ds. Osób Niepełnosprawnych: „przepisy, które wyraźnie dopuszczają aborcję z powodu upośledzenia, naruszają Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych (art. 4, 5, 8). Nawet jeśli stan zostanie uznany za śmiertelny, nadal decyzja zostaje podjęta na podstawie upośledzenia. Często nie można stwierdzić, czy upośledzenie ma charakter krytyczny. Doświadczenie pokazuje, że oceny dotyczące upośledzenia są często fałszywe. Nawet jeśli nie jest to fałsz, ocena utrwala stereotypy dotyczące niepełnosprawności jako niezgodnej z dobrym życiem”. Pomimo, że stanowisko to nie ma charakteru wiążącego, to trafnie oddaje jednoznacznie dyskryminacyjny charakter przepisów dopuszczających aborcję eugeniczną.

„W przedłożonej do Trybunału Konstytucyjnego opinii podnosimy szereg argumentów, które jednoznacznie wskazują na niekonstytucyjny charakter aborcji eugenicznej. Życie każdego człowieka – w tym również tego na prenatalnym etapie rozwoju, a także chorego i niepełnosprawnego – podlega ochronie na gruncie polskiej ustawy zasadniczej. Zaskarżone do Trybunału przepisy idą jednak dalej, bowiem pozwalają one na dokonanie aborcji w sytuacji, gdy dochodzi do samego już podejrzenia choroby oraz niepełnosprawności. Trybunał Konstytucyjny stoi przed historyczną szansą na położenie kresu eugenicznym praktykom budzącym najgorsze historyczne skojarzenia” – komentuje mec. Bartosz Zalewski z Centrum Analiz Legislacyjnych Ordo Iuris.